- 2024/06/30
- feedback; verandering ; leiderschap
De Eisenbahnscheinbewegung
Ooit al gehoord van een Eisenbahnscheinbewegung ? Dit prachtige Duitse woord beschrijft het gevoel dat je hebt wanneer je in een trein zit en denkt dat deze aan het vertrekken is, terwijl het de trein op het spoor naast je is die in werkelijkheid in beweging komt. Op het Better Minds at Work congres op 24 mei ll gebruikte Peter Hinssen deze beeldspraak om te duiden hoe sommige mensen denken dat ze aan het evolueren zijn, terwijl ze eigenlijk stil staan en terwijl hun omgeving daadwerkelijk aan het transformeren is. In een sterk veranderende organisatie kan dit fenomeen zowel op individueel als teamvlak voorkomen. Door anderen nieuwe gedragingen te zien vertonen, krijgen medewerkers de indruk dat zijzelf ook veranderen, en dus goed bezig zijn. Not. In feite verandert er bij hen niets. Feedback en reflectie lijken hier noodzakelijk.
Werkt coaching nu echt of is het geldklopperij ? en welke vormen van coaching en/of modellen blijken dan echt impact te hebben ?
Het VOCAP seminar van 21november beloofde helderheid te bieden. Het was dan ook met een bang hart dat ik me inschreef. Ging mijn beroep hier met de grond gelijk gemaakt worden ?
Het antwoord is gelukkig ‘neen’ (anders had ik er ook geen post over geschreven), maar toch ook genuanceerd. Cedric Velghe (The Vigor Unit) schetste de resultaten van zijn onderzoek. Dit zijn de 10 belangrijkste zaken die ik onthoud :
- Coaching heeft een positieve tot matige impact, dat is de globale conclusie vanuit meta-analyse.
(“alle wetenschappelijke studies met werknemers of bedrijfsleiders samengenomen, vertoont coaching een positief effect”)
- Er zijn aanwijzingen dat Teamcoaching ook blijkt te werken, al is hier momenteel nog relatief weinig onderzoek naar gedaan.
- Wetenschappers, hoog tijd om hieraan te beginnen. Het aantal ‘teamcoachings’ boomt immers. Tegelijk geloof ik sterk dat, indien we de succesfactoren van individuele coaching mooi overnemen, we bij teamcoaching al ver geraken.
- Succesfactor n°1 bij coaching : de ‘readiness’ van de coachee (motivatie, bereidheid, geloof in ‘te coachen’, conscientieusheid, openheid, …)
- Een goede intake lijkt noodzakelijk,om deze readiness af te toetsen
- Succesfactor n°2 : de coach zelf. Het beperkte onderzoek dat hiernaar gedaan is wijst naar zaken als : expertise, ervaring in coaching, ervaring leefwereld coachee, en een positieve, vriendelijke en empathische houding.
- Het lijkt duidelijk dat hier én meer onderzoek én meer professionalisering (en reglementering ?) nodig is. Ook straf om vast te stellen : er zijn op dit moment geen studies die de effectiviteit van een accreditatie onderzocht hebben.
- Succesfactor n°3 : de relatie coach – coachee. We spreken van een positieve ‘working alliance’ : vertrouwen, éénsgezindheid over het te bereiken doel, … als voorwaarde om tot resultaten te komen.
- Een absolute voorwaarde voor succes : een driehoek van duidelijke doelen, veel feedback en stimulering tot zelfreflectie. Vooral die feedback, aangevuld met info en advies lijkt essentieel. Pseudo-wetenschappelijke modellen zijn hier valkuilen, want geven de coachee eigenlijk foute feedback.
- Oef, ik mag als coach dus echt wel regelmatig advies geven, een denkspoor aanreiken, info meegeven, … te vaak lijkt dit ‘not done’ en mogen we alleen maar ‘vragen stellen’ lijkt soms wel in opleidingen.
- Voorlopig lijkt er geen verschil in effectiviteit te zitten tussen ‘face to face’ coaching en blended vormen met hierin heel wat e-coaching. Beiden doen het even goed.
- De context van de coachee, en dan vooral de leidinggevende speelt een belangrijke rol bij al dan niet succesvolle coaching : indien er sprake is van ondersteuning, een waarderende houding en een duidelijke afstemming van de individuele met de organisatiedoelen, lijkt coaching succesvol te zijn.
- dit sterkt me in mijn aanpak om de leidinggevende altijd mee in het bad te trekken bij een coaching : zowel aan het begin, tijdens als aan het einde van een coachproces
- Een zeer opvallende : 360° feedback tijdens een coachproces lijkt minder effectief te zijn. Wellicht is dit te wijten aan de mindere acceptatie en het snelle verval in zelfverdediging.
- Ook interessant, want in nogal wat coachings vragen we om ‘feedback te verzamelen in je omgeving’, via al dan niet anonieme vragenlijsten te laten invullen. Goed om eens over na te denken.
- En er is nog heel wat niet geweten / onderzocht :
- het effect van teamcoaching
- zijn bepaalde types van coaching beter of niet ?
- is iedereen coachable ?
- wanneer spreken we van een match coach/coachee ? (moeten ze complementair zijn, of net gelijkaardig, speelt leeftijd een rol ?, …)
- hoe lang duurt een succesvol traject ?
- wat is de frequentie van de contacten tijdens een coachproces ?
- een hele boterham voor onze onderzoeksinstellingen. Maar lijkt me wel nodig, gezien de grote budgetten die vanuit organisaties hieraan besteed worden.
Belangrijkste bronnen :
Burt&Talati (2017); Theeboom,Beersma, van Vianen (2013); Tsai & Barr (2021) , Jones,Woods & Guillaume (2015), De Haan & Nilsson 2023, Theeboom 2017, Van Zyl